මෙය නිතර ඇසෙන ප්‍රශ්නයකි.
මුලින්ම තේරුම් ගත යුත්තේ ලෝකයේ තේරුමක් ඇති ප්‍රශ්න සහ තේරුමක් නැති ප්‍රශ්න යනුවෙන් ප්‍රශ්න වර්ග දෙකක් ඇති බවයි. මෙවැනි ප්‍රශ්න වැටෙන්නේ ඉන් දෙවැනි කොටසටය. එනම් තේරුමක් නැති ප්‍රශ්න ගනයටය.
මිනිස් ඉතිහාසයේ මුල පටන් පිරිමියාට යටත්ව අඩු අයිතිවාසකම් ලැබූ ගැහැණියට සම අයිතිවාසකම් ලැබීම ගැන කතිකාවත් ඇති වී තිබෙන වර්තමානයේ ලෝකයේ ප්‍රධාන ආගමක් වන බුදුදහම තුල ගැහැණියට ලබා දී ඇති තත්වය ගැන කියවෙන මෙවන් ප්‍රශ්න සාකච්ඡා කිරීම තේරුමක් නැති දෙයකි.
වෙනත් වචන වලින් කියනවා නම් ඉස්ලාම් ආගමේ ගැහැණියට දී ඇති තැන, කතෝලික/ක්‍රිස්තියානි ආගම් වල ගැහැණියට දී ඇති තැන සාකච්ඡා කිරීම තේරුමක් ඇතත් බුදුදහම තුළ ගැහැණියට ඇති තැන ගැන සාකච්ඡා කිරීම තේරුමක් නැත.
කොටින්ම බුදු දහම ගැන කොහෙත්ම ප්‍රශ්න නොකරන තරමට හොඳය. ප්‍රශ්න කරනවා නම් ඒ අය අනාදිමත් කාලයක සිට පැවත එන බුදුදහම හා බැඳුන අපගේ සංස්කෘතියට හා පුරුෂාධිපත්‍යයට එරෙහිව කුමන්ත්‍රණය කරනා බටහිර එන්.ජී.ඕ වලින් මූල්‍ය ආධාර ලබන ස්‍තීවාදීන් වැනි සමාජයේ මිනිසුන්ගේ මනස දූෂණය කරනා කාලකණ්ණි බටහිර ගැත්තන්ය.
පෙරළා ප්‍රශ්න ඇසීම බටහිරින් පැමිණි පරයන්ගේ ලක්ෂණයකි. බටහිර රටවල ජනමාධ්‍යවේදීන් විසින් දේශපාලකයන් ප්‍රශ්න කරයි. ජනතාව විසින් ජනමාධ්‍ය සහ පාලකයන් දෙකම ප්‍රශ්න කරයි. මාධ්‍ය, ජනතාව පාලකයන් සියල්ලන් එකතු වී ආගම්/දර්ශනයන් ප්‍රශ්න කරයි. පරයන්ගේ හැටි එහෙමය. ගරු කල යුතු දේ නොකල යුතු දේ උන් නොදනිති.
අපේ කම යනු ගරුකටයුතු අයවලුන් කියනා ඕනෑම දෙයක් එහෙයි කියා පිළිගැනීමය. අපේ කම යනු රජවරුන් වැනි පාලකයන් අපගේම මුදල් වලින් ගත් වාහන වලින් රූං ගා යද්දි උන්ට ඉඩදී කාණු වලට බැසීමය. අපේ සිරිත හාමුදුරුවරු බණ කියද්දී අසා හිඳ අවසනදී සාධු කාර දීම මිස ප්‍රශ්න ඇසීම නොවේ. ධර්ම සාකච්ඡාවලදී ප්‍රශ්න ඇසුවත් පිළිතුරු දීමට පහසු ෆුල් ටොස් ප්‍රශ්න පමණක් යොමු කල යුතුය (සැ;යු - ක්‍රමය නොදන්නා අය දොරමඬලාව රූපවාහිනි වැඩසටහන මෙහෙයවන්නා නිරීක්ෂණය කොට ඉගෙන ගන්න)
මා මේ පුල පුලා කියන්නේ එක දෙයකි. එනම් බුදුදහම ඉලක්ක කරමින් අමාරු ප්‍රශ්න නොඇසිය යුතුය. අසනවා නම් ඒ අසන්නේ කාලකණ්ණි නැහැදිච්ච අමනයන්ය.
එසේ ප්‍රශ්න නොඅසා සිටින්නට නොදත් කාලකණ්ණි නැහැදිච්ච අමනයන් සිටියි නම් මේ පිළිතුර ඔවුන් වෙතය..
"ගැහැණියකට බුදු විය නොහැක්කේ ඇයි?"
පෙර කී පරිද්දෙන් මෙවැනි ප්‍රශ්න මොළේ කලඳක් ඇති අය අසනා ප්‍රශ්න නොවේ.
බුදුවීමට සැපිරිය යුතු ප්‍රධාන කාරණා අතරට පුරුෂ ලිඟුවක් තිබීම සහ යෝනියක් හා/හෝ තන් දෙකක් නොතිබීම යන කාරණා ඇතුලත් විය යුතු බව ඕනෑම මොළයක් තිබෙනා අයෙක් දන්නා කරුණකි.
බුදුවීමට පෙරුම් පිරීමට හෙවත් බුදුකමට ඇප්ලයි කිරීමට මූලික ලෙස පුරුෂ ලිංගයක් තිබේ දැයි පරීක්ෂාකර බැලිය යුතු බව නොදත් මුග්ධයන් විසින් ස්ත්රීන්ට වාසි සහගත තත්වයන් ඇති කිරීමේ අරමුණින් "ගෑණියෙක්ට ගෑණියෙක් වීම නිසාම බුදුවෙන්න බැරි ඇයි?" වැනි තේරුමක් නැති ප්‍රශ්න අසයි (එම වාක්‍යයේ 'තේරුමක් නැති ප්‍රශ්න' වාක්‍ය ඛංඩය වැදගත්ය. අවධානය යොමු කරන්න).
අප කියන ආකාරයට සිටීමට එකඟ වන ගැහැණුන්ට මෙපමණ කාලයක් තිස්සේ ඉතාම වටිනා 'ගෙදර බුදුන්' පට්ටමක් ලබා දීමට අපි කටයුතු කලෙමු.
ගැහැණුන් එයින් සෑහීමකට පත් වීමට ඉගෙන ගත යුතුය. ගෙදර බුදුන් පට්ටම ලබා දුන් පසු මොවුන් හදන්නේ තුන්ලොවටම බුදුවන්නට නොහැක්කේ ඇයි කියා අසන්නටය. ලද දෙයින් සතුටු වීම උතුම් ගුණාංගයක් බව කුඩා කල සිටම අපගේ වැඩිහිටියන් අපට ඉගැන්වූ කාරණයකි. එවැනි ගුණාංගයක් වත් නොමැති ගැහැණුන් කෙසේ බුදුවන්නද?
ගැහැණියකගේ වගකීම ගෙදරට වී ළමයෙක් හදාගෙන, බතක් උයාගෙන, ගෙදර වැඩක් පලක් කරගෙන සිටිනු විනා බුදුවීමට යාම නොවේ.
සමාජයේ සිටිය යුතු ආකාරය, හැසිරිය යුතු ආකාරය මෙපමණ කාලයක් තිස්සේ යස අගේට අප ගැහැණුන්ට කියා දුන්නා සේ බුදුවීමෙන් පසුව සත්‍ය අවබෝධ කරගෙන සත්‍ය දේශනා කිරීමද පිරිමි අපටම කල හැකිය. ගැහැණුන්ට තියෙන්නේ අප අවබෝධ කරගෙන දේශනා කරන දේවල් දරුවන් නලවමින් පිළිගැනීමය ( සැ; යු - මේ අදහස තේරුම් ගැනීමට අපහසු අයෙක් වේ නම්, ගැහැණුන්ට යනු දරුවන් බිහිකිරීමටම සිටිනා යන්ත්‍ර ලෙස සලකන ඉස්ලාමීය අන්තවාදී අදහස වෙත අවධානය යොමු කොට තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කරන්න)
බල්ලන් මෙලොවට එන්නේ බව් බව් ගාමින් මිනිසුන්ව ආරක්ෂා කිරීමටය, ඔටුවන් මෙලොවට එන්නේ කාන්තාරයේ ඇවිදිමින් මිනිසුන්ට ප්‍රවාහනය සැපයීමටය, අලින් මෙලොවට එන්නේ දන්ත ධාතුව වඩම්මමින් පෙරහැරේ යාමටය, හරක් මෙලොවට එන්නේ ජීවිත කාලයේම මිනිසුන්ට බැලමෙහෙවරකම් කොට ජීවිත අවසානයේ 'අනේ අපේ කිරි අම්මා' කියා මිනිසුන්ගෙන් අසා ගැනීමටය (මේ තත්වය ගෙදර බුදුන් පට්ටමට සමාන වන අයුරු මෙනෙහි කරන්න), කුකුලන් මෙලොවට එන්නේ රෝස් චිකන් එකක් වී මිනිස් දිවට රසය සැපයීමටය.. ඒ අයුරින් ගැහැණිය මේලෝකයට එන්නේ දරුවන් බිහිකරමින් දරුවන් ආදරය කිරීමට මිසක බුදු වීමට නොවේ.
"යුරෝපීය ගෑනුන්ට ගැළපෙන දේවල් අපේ රටේ මේ ආසියාතික ගෑනුන්ට ගැළපෙන්නෙ නෑ. අපේ රටේ ගෑනුන්ට ඡන්ද බලේ ලැබුණොත් ගෙදර තියෙන සාමය සමාදානය නැතිභංග වෙලාම යාවි. එයාල ගෙදර රණ්ඩුකාරියන් බවට පත්වේවි. මං කැමැති නෑ ඔය මෝඩ වැඩේට. ගැහැණිය ඉන්න ඕන ළමයි බලාගන්න, පවුල ආරක්ෂා කරගන්න. ඡන්ද බලය දීලා දේශපාලනයට ගත්තොත් වෙන්නේ පවුල් සංස්ථාව බිඳ වැටෙන එක"
ඒ කියන්නේ මම නොව, දැනුම් තේරුම් ඇති අපගේ ජාතික වීරයෙක් වන සර් පොන්නම්බලම් රාමනාදන්ය. එතුමා එසේ කියා තිබියදී පව් කියා අප ගැහැණුන්ට ඡන්ද බලය ලබා දී තිබෙද්දිත්, ඒත් මදි කියා ඇයි අපට බුදුවෙන්න බැරි කියා අසන්නේ ගැහැණුන්ගේ තියෙන ආත්මාර්ථකාමය නිසාය. (සැ;යු - ඔක්කොම ගැහැණුන් බුදුවෙන්න පෙරුම් පුරන්න ගත්තොත් මෙලොව ළමයි බිහිවීම නැවතී මිනිස් ජාතිය වඳවී යාමේ තර්ජනයට මුහුණ පෑ හැක)
ගැහැණු නම් දරුවන්ය, දරුවන් නම් ගැහැණුය. ඒ සම්බන්ධය ගසට පොත්ත මෙනි. (සැ:යු - කැමැත්තෙන් දරුවන් නොහදනා ගැහැණුන් මේ ලෝ තලයේ නැත) ඒ හැටිය. එදත් එහෙමය අදත් එහෙමය. හෙටත් එහෙමය. ධර්මතා කියන්නේ ඒවාටය.
පිරිමියාට දරුවන් බිහි කල නොහැකිය. දරුවන් බිහි කල හැක්කේ ගැහැණුන්ටය. ඒ අනුව ගැහැණුන්ට බුදුවිය නොහැකිය. පිරිමින්ට හිටගෙන මුත්‍රා කල හැක, ගැහැණියට නොහැක. ඒ අනුව ගැහැණුන්ට බුදුවිය නොහැක. (සැ;යු - ඒ බෞද්ධ අපේ ලොජික්ය)
එම නිසා කොච්චර සාර සංඛේය කල්ප කාලයක් පෙරුම් පිරුවද, සිත කොච්චර දමනය කරගත්තද අදාල පුද්ගලයා කාන්තාවක් නම් බුදුවීම උදෙසා ආපසු හැරී ගොස් පිරිමි ආත්මයක් ලබා ගෙන ආ යුතුය. (සැ:යු - සිත හරියටම දමනය කර ගත හැක්කේ පුරුෂ ලිඟු ඇත්තන්ට පමණි)
ප/ලි - මේ තේරුමක් නැති ප්‍රශ්න ඇසීම මෙයින් නැවතිය යුතුය. මෙවන් තේරුමක් නැති දේ ගැන සටහන් ලිවීමට ගත කරන වටිනා කාලය ගිහියන්ටත් වඩා අන්ත විදියට පිස්සු බල්ලන් සේ හැසිරෙන භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ක්‍රියා සාධාරණීය කරනය කිරීමට යෙදවූවා නම් මීට වඩා ප්‍රයෝජනවත්ය. දැන් මොකෙක් හෝ පැමිණ "පිරිමියාට පමණක් බුදුවිය හැකි බුදුදහමේ නිර්මාතෘ වන බුදුන්වහන්සේ විසින් භික්ෂුණී ශාසනය ආරම්භ කිරීමට එකවර අවසර නොදුන්නේ ඇයි?" වැනි ප්‍රශ්නයක් ඇසුවොත් නාථ දෙවියන්ගේ ආධාරයෙන් ලිපිනය සොයා ගෙන විත් අපි බෞද්ධයන් වශයෙන් විෂ ඝෝර සරපයා නිදුක් වෙත්වා නීරෝගී වෙත්වා සුවපත් වෙත්වා කියා සරපයාට මෙත් වඩනා ආකාරයට දෙකේ දෙකේ පොල්ලක් රැගන මෙත්වැඩීමට අකමැත්තෙන් වුවද සිදුවන බව සඳහන් කරමු.
තෙරුවන් සරණයි
සියලු සත්වයෝ නිදුක් වෙත්වා*
*කොන්දේසි සහිතයි
